به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه پایدار (۱۹ آبان مصادف با ۱۰ نوامبر) بر اهمیت نقش علم در جوامع و نیاز برای تعامل با افراد بیشتر در مورد مسائل نوظهور علمی تاکید دارد. این روز همچنین اهمیت ارتباط علم با امور و زندگی روزمره را نشان می‌دهد.

تاثیر علم بر زندگی روزمره مردم و الزامات اجتماعی عمیق آن شامل الزامات مرتبط با ماهیت اخلاقی علم باعث شده سواد علمی پیش‌شرطی برای روندهای مردم‌سالارانه موثر باشد. بر همین اساس شرکت‌کنندگان در همایش جهانی علم (بوداپست، ژوئیه ۱۹۹۹ مطابق با تیر ۱۳۷۸) به ابتکار سازمان آموزش علمی، فرهنگی و سازمان ملل متحد (یونسکو) و شورای بین‌المللی علم، خواستار حمایت بیشتر برای توجه افکار عمومی به دانش در جوامع شدند.

روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه پایدار با هدف تعمیق پیوند جوامع با علم، در تقویم جهانی جای گرفت که شهروندان کشورهای مختلف از پیشرفت‌های علمی مطلع باشند. این روز بر نقش دانشمندان در گسترش بینش افراد از سیاره زمین تاکید دارد تا جوامع پایدارتر باشند و همچنین فرصتی برای هم‌افزایی و بسیج همه فعالان حوزه علم برای صلح و توسعه از دولتمردان گرفته تا رسانه‌ها و دانش‌آموزان فراهم می‌کند.

به همین مناسبت در ایران هفته‌ای تحت عنوان هفته ترویج علم، ۱۹ تا ۲۵ آبان با برگزاری برنامه هایی متنوع گرامی داشته می‌شود.

ترویج علم دربردارنده طیف وسیعی از فعالیت‌هایی است که هدف مشترک آنها کاهش شکاف بین نهادها و افراد تولیدکننده علم و عموم مردم به عنوان تامین‌کنندگان بودجه تولید علم و مصرف‌کنندگان علم است؛ بنابراین ترویج علم در حیطه عمومی جامعه معنا می‌یابد و همه کنشگران جامعه در آن سهم دارند. ترویج علم ابتدا بیشتر بر فعالیت انتشار علم به وسیله آثار مکتوب متمرکز بود؛ اما به‌ تدریج اَشکال متفاوتی مانند ارائه در موزه، کافه علم، کتابخانه و غیره نیز کسب کرد. فرایند اشاعه و انتشار علوم خاص و تغییر دیدگاه عامه و فرهنگ مردم نسبت به علم تعاریفی است که بیشتر رواج یافته است. همچنین ترویج علم به طور کلی به معنای ابزاری برای پیوند ارتباط بین جامعه و جهان علم است.

نهادهای مختلف عملی‌ تحقیقاتی در این هفته برنامه‌های متنوعی را برگزار می‌کنند. انجمن ترویج علم ایران نیز با برگزاری نشست‌های علمی با نهادهای مختلف و جایزه ترویج علم این هفته را گرامی‌ می‌دارد.

دبیر بیست‌ و چهارمین دوره جایزه ترویج علم در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در مورد مراسم اعطای این دوره از جایزه علم که ۲۵ آبان ماه به همت انجمن ترویج علم برگزار می‌شود، اظهار داشت: برگزیدگان بیست‌وچهارمین دوره جایزه ترویج علم همزمان با آخرین روز هفته ترویج علم طی مراسمی معرفی و تجلیل می‌شوند.

بخش‌های مختلف جایزه ترویج علم

بهاره صفوی ادامه داد: کمیته جایزه ترویج علم ایران به منظور قدردانی از کوشش‌های مروجین علم و تشویق عموم به فعالیت و زمینه‌سازی برای ارتقای بینش و تفکر علمی در جامعه، از سال ۱۳۷۷ (اولین دوره)، هرساله مراسم جایزه ترویج علم را در آبان ماه همزمان با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه و هفته ترویج علم ایران برگزار و از افراد یا سازمان‌هایی که بهترین و مؤثرترین فعالیت‌ها را برای همگانی‌ کردن علم، گسترش اندیشه و فرهنگ علمی در ایران و کاربرد علم در هریک از سطوح زندگی اجتماعی انجام داده‌اند، تقدیر می‌کند.

فراخوان این دوره از جایزه هم طبق روال هرسال، مرداد گذشته منتشر و به منظور اطلاع رسانی حداکثری در چند نوبت تکرار شد. پس از انتشار فراخوان و دریافت رزومه های افراد، نهادها، سازمان ها و انجمن هایی که به صورت خودمعرف یا معرفی از طرف دیگر مروجان انجام شده بود، روند داوری از اواخر مهر ماه در جلسات متعددی انجام شد.

وی بخش‌های مختلف جایزه را شامل تلاش پایدار، تلاش خلاقانه، رسانه، انجمن‌ها و نهادها، ادبیات کودک (بزرگداشت توران میرهادی)، محیط زیست (بزرگداشت هنریک مجنونیان) و آموزگاران مناطق کم برخوردار (بزرگداشت محمد بهمن بیگی) عنوان کرد و گفت: البته در دوره های مختلف بنا بر موضوعات مهم سال، بخش های دیگری هم اضافه می شوند؛ مثلا همزمان با همه گیری کرونا جایزه سلامت و بهداشت به بخش‌های متنوع جایزه اضافه شد.

دبیر بیست‌ و چهارمین دوره جایزه ترویج علم یادآور شد: داوری نهایی برای انتخاب برگزیدگان انجام شده است و در نهایت از میان افراد و نهادهای مختلف، ۱۰ نفر به عنوان برنده یا شایسته تقدیر انتخاب شدند که روز ۲۵ آبان در جمع مروجان وعلاقمندان به علم معرفی و تجلیل می‌شوند.

برگزاری نشست‌های علمی و برپایی نمایشگاه

صفوی همچنین در مورد دیگر برنامه‌های انجمن ترویج علم طی هفته ترویج علم اظهار داشت: امسال هم مانند سال‌های گذشته همزمان با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه (۱۰ نوامبر/ ۱۹ آبان) برنامه های متنوع انجمن ترویج علم آغاز می شود و در طول هفته ترویج علم با برنامه‌ها و نشست‌های مختلف ادامه می یابد.

وی توضیح داد: مراسم افتتاحیه روز جمعه ۱۹ آبان با حضور شخصیت‌ها و نهادهای مرتبط با ترویج علم در حوزه داخلی و بین‌المللی از جمله یونسکو همراه با برپایی نمایشگاهی از فعالیت سازمان‌ها و نهادها در زمینه ترویج علم در محل آسمان‌نمای گنبد مینا در پارک آب و آتش برگزار می‌شود.

دبیر بیست‌ و چهارمین دوره جایزه ترویج علم تاکید کرد: همچنین روز شنبه ۲۰ آبان نشست موزه، مدرسه و ترویج علم، روز یکشنبه ۲۱ آبان نشست سلامت روان و ترویج علم، روز دوشنبه ۲۲ آبان ۲ نشست تاریخ علم و ترویج علم و رسانه و ترویج علم برگزار می شود.

صفوی ادامه داد: روز سه‌شنبه ۲۳ آبان ۲ نشست‌ اقلیم و ترویج علم و علوم پایه و ترویج علم و روز چهارشنبه ۲۴ ‌آبان نیز ۲ نشست ایده های نوآورانه دانش آموزی و ترویج علم و ادبیات کودک و ترویج علم را در مراکز مختلف تحقیقاتی، علمی و حتی تفریحی در تهران با هدف ارتباط و تعامل هرچه بیشتر با عموم علاقمند به علم برگزار می‌کنیم. (به نقل از ایرنا)