به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، صمد موحد، نویسنده، پژوهشگر و مصحح درگذشت. این خبر در متنی با دست‌خط محمدعلی موحد - برادر صمد موحد - منتشر شده است. در این متن چنین آمده است: «بدین وسیله خبر درگذشت برادر دانشمند بسیاردان و اندک‌گوی خود دکتر صمد موحد را به اطلاع دوستان و آشنایان می‌رسانم. خانواده، همسر و فرزندان او مطابق وصیت کتبی از انجام مراسم ختم خودداری خواهند کرد.»

صمد موحد متولد سال ۱۳۱۵ بود. از جمله آثار و تصحیح‌های او می‌توان به «کوی طریقت»، «فصوص الحکم»، «نگاهی به سرچشمه حکمت اشراق و مفهوم‌های بنیادی آن»، «عارفی با دو چهره؛ سیری در احوال و آثار محمود شبستری»، «گلشن راز»، «گوهر مراد»، «کلید سعادت: گزیده اخلاق ناصری»، «مجموعه آثار شیخ محمود شبستری»، «تحفه العالم و ذیل التحفه» و «سیری در تصوف آذربایجان» اشاره کرد. (به نقل خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا))

روح الله سهرابی روز یکشنبه در جلسه شورای معاونان این وزارتخانه افزود: پس از صرف چند صدنفر ساعت کار کارشناسی و بر اساس برنامه تحولی دولت در حوزه آموزش عالی، برنامه‌های تقدیمی وزیر علوم به مجلس شورای اسلامی، اولویت های اعلام شده وزیر علوم، اعلام واحدهای ستادی و نظر خواهی از خبرگان، ۸۵ پروژه تحولی - راهبردی برای ستاد وزارت علوم تعریف شده است.

وی گفت: با توجه به اینکه بیش از ۲۰ واحد تصمیم‌گیری راهبردی در ستاد وزارت علوم شامل معاونت‌ها، مراکز، سازمان‌های ستادی تابعه فعالیت می‌کنند، به طور میانگین برای هر واحد حدود چهار پروژه تعریف شده است.

مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در برنامه‌ریزی و مدیریت راهبردی تاکید کرد: تعیین اولویت‌های راهبردی در مرحله نهایی است و به زودی با تایید وزیر علوم برای اجرا و پیگیری به فعالیت معاونت‌ها و واحدهای ستادی وزارت علوم ابلاغ می‌شود.

وی گفت: برای هر اولویت یک شناسه پروژه تعریف شده و به زودی سامانه رصد اجرای اوولویت‌ها که توسط یکی از پژوهشگاه‌ های وزارت ایجاد شده است رونمایی می شود.

مشاور وزیر علوم با بیان اینکه اقدامات مختلفی در ستاد این وزارتخانه و دانشگاه‌ها در حال انجام است، افزود: اما اقداماتی به عنوان اولویت راهبردی تعریف شده است که ویژگی تحولی داشته باشد. یعنی حداقل یک مساله مهم آموزش عالی را رفع کند.

سهرابی گفت: تعدادی از پروژه‌های تحولی از قبل شروع شده و در مرحله اجرا هستند و قصد ما در این مرحله شناسنامه دار کردن پروژه‌های تحولی و وارد کردن آنها در سامانه مورد نظر برای رصد و گزارش‌گیری است و به عبارت دیگر طرح راهبردنگاری ستاد وزارت علوم مبتنی بر موضوعات راهبردی صورت گرفته است.

وی افزود: این پروژه‌ها در دو سطح حوزه وزیر و سطح معاونت یا مرکز تعریف می‌شوند؛ پروژه‌هایی مانند اجرای سند آمایش آموزش عالی و ماموریت گرا کردن موسسات یا اصلاح آیین‌نامه ارتقاء اعضای هیات علمی کلی و فرابخشی است و توسط چند معاونت اجرا می شود و پیگیری آن توسط حوزه وزیر است و پروژه‌هایی مانند ارتقاء هدفمند جذب دانشجویان بین المللی یا نظام رتبه‌های تحصیلی در سطح معاون وزیر و سازمان امور دانشجویان پیگیری می‌شود.

مشاور وزیر علوم ادامه داد: جدیت و پیگیری همه مدیران و همکاری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری ضامن تحقق این برنامه‌ها خواهد بود. (به نقل از ایرنا)

شرکت گوگل هفته گذشته از «گراف‌کست»(GraphCast) رونمایی کرد. این دستاورد یک هوش مصنوعی جدید و قدرتمند است که می‌تواند پیش‌بینی آب و هوا را دقیق‌تر از بهترین ابزار فعلی که ابررایانه‌ها هستند، انجام دهد.

براساس خبر تارنمای «ساوت چاینا مورنینگ پست»، «گراف‌کست» در تازه‌ترین نتایج آزمایشی خود ادعا کرد که از عملکرد «پانگو - ودر» (Pangu-Weather) هوش مصنوعی جدید شرکت چینی هواوی در بیشتر برنامه های آزمایشی پیشی گرفته است، هر چند مدل پانگو - ودر متعلق به شرکت هوآوی همچنان در خصوص برخی معیارها همچون چهارچوب زمانی پیشرو است، چرا که شکاف زمانی کمتری بین هر کدام از پیش بینی‌های آن وجود دارد.

مدل «گراف‌کست» روی تراشه‌های ۷ نانومتری (۷nm) آموزش داده شده و بهره‌برداری شده است در حالی که مدل پانگو - ودر شرکت هوآوی از تراشه‌های ۱۲ نانومتری استفاده کرده است. این درحالی است که دولت آمریکا تحریم‌های شدیدی برای دسترسی شرکت هوآوی به تراشه‌های پیشرفته هوش مصنوعی اعمال کرده است.

در آزمایش های مقایسه‌ای، هر دو مدل این شرکت ها عملکرد بهتری نسبت به سامانه «پیش‌بینی با وضوح بالا» (HRES) داشتند. این سامانه یک استاندارد مورد استفاده توسط مرکز پیش‌بینی آب و هوای اروپایی است. این نتایج جالب در یک مطالعه توسط ۱۸ محقق از «گوگل دیپ‌مایند» و «گوگل ریسرچ» مستند شده و نتایج آن روز جمعه در نشریه «ساینس» منتشر شد.

این تحول به مثابه یک فصل جدید در رقابت بین چین و آمریکا در حوزه هوش مصنوعی به خصوص پیش‌بینی آب و هوا بر مبنای یادگیری ماشینی به شمار می‌رود.

شرکت‌هایی مانند «انویدیا» با سیستم «فورکست‌نت»، شرکت «دیپ‌مایند» با سیستم «گراف‌کست» و شرکت «مایکروسافت» با سیستم «کلایمکس» در این حوزه وارد شده‌اند. کشور چین نیز به تازگی با برنامه «پانگو - ودر» شرکت هوآوی و برنامه «فنگ‌وو» از آزمایشگاه هوش مصنوعی شانگهای وارد این حوزه شده است.

موسسه دیپ‌مایند شرکت گوگل سابقه‌ای از برخورد با مشکلات پیچیده را دارد. پس از شکست دادن بازیکنان انسان در بازی‌های استراتژیک مانند «گو» و «استارکرفت» این شرکت استعداد خود را به سمت آسمان نشانه گرفت.

شرکت چینی هوآوی در نوامبر ۲۰۲۲ (آبان ماه سال گذشته ) با ارائه مدل پانگا - ودر خود با استفاده از شبکه‌های عصبی سه‌بعدی برای اولین بار عملکرد بهتری از روش های سنتی «پیش‌بینی آب و هوایی عددی» (NWP) ارائه داد، پس از آن موسسه دیپ‌مایند نیز مدل گراف‌کست خود را اصلاح کرد و به مرور زمان با بهبودهای مداوم مجددا جایگاه اول را از لحاظ دقت به دست آورد. (به نقل از ایرنا)

«نخستین همایش ملی مرجعیت علمی کشور» قرار است فردا دوشنبه ۲۹ آبان ماه جاری به همت مرکز تحقیقات سیاست‌های علمی کشور به عنوان بازوی علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در مرکز همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شود.

اصطلاح «مرجعیت علمی» نخستین بار توسط مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان و اساتید دانشگاه امام صادق (ع) در روز عید غدیر، ۲۹ دی ماه ۱۳۸۴ مطرح شد و به دنبال آن دستیابی به «مرجعیت علم و فناوری» در اسناد بالادستی نظام و سیاست‌های کلان کشور در حوزه علم، فناوری و نوآوری به شکل‌های مختلف تاکید شده است.

در طول دهه اخیر نیز واژه «مرجعیت علمی» به‌ویژه در بین صاحبنظران حوزه های مختلف علمی کشور مورد تاکید بوده و دیدگاه‌ها و تعابیر متعددی را در پی داشته است.

«مرجعیت علمی، چیستی و چرایی»، «مرجعیت علمی در طیف ناهمگون حوزه‌های علمی و فناورانه - وجوه تشابه و تمایز»، «ارکان جهت‌ساز مرجعیت علمی - پیشران‌های تحول‌ساز»، «نظام حکمرانی، اولویت‌گذاری و شبکه‌سازی»، «مرجعیت علمی و نسبت آن با دیپلماسی علم و فناوری»، «چگونگی نقش‌آفرینی نظام‌های پشتیبان در تحقق مرجعیت علم، فناوری و نوآوری»، «بازخوانی پیشینه تاریخی مرجعیت علمی در تمدن اسلامی» و همچنین «نهاد آموزش و پرورش و مرجعیت علمی» از جمله محورها و زیرمحورهای فراخوان مقالات اعلام شده برای «نخستین همایش ملی مرجعیت علمی کشور» است.

پیش از برگزاری این همایش تلاش شده پیش نشست‌های مختلفی به میزبانی سازمان‌های برگزار کننده در حوزه‌های مختلف زمینه‌های کارکردی و دانشی برگزار شود.

همایش بسیار مهمی که رییس پژوهشگاه مواد و انرژی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز ضمن تاکید بر توجه به مرجعیت علمی، به‌ عنوان یکی از مهمترین اهداف حوزه علم و فناوری کشور، مطرح کرد و گفت: باید به دغدغه‌هایی که با حصول به این مقصود به دست می آید هم توجه داشت.

حمید امیدوار در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در این خصوص اظهار داشت: مراجعه به اسناد مختلف مرتبط با حوزه علم و فناوری کشور شامل سند نقشه جامع علمی کشور، برنامه‌های مختلف توسعه، سند چشم‌انداز و از همه مهمتر سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۳ در حوزه علم و فناوری و همچنین بیانیه گام دوم، نشان می دهد که مرجعیت علمی یکی از اهداف مهم در حوزه علم و فناوری است.

وی افزود: اهدافی مانند دستیابی به جایگاه اول علم و فناوری در جهان اسلام، استقرار جامعه دانش‌بنیان و عدالت‌محور، پرورش انسان‌هایی شایسته و تقویت اخلاق و آزاداندیشی، ارتقاء روحیه خلاقیت، دستیابی به توسعه علوم و فناوری‌های نوین براساس اولویت‌ها و نیازها و مزیت‌های نسبی، افزایش سهم تولید محصولات و خدمات مبتنی بر دانش و فناوری داخلی به تولید ناخالص ملی و در نهایت الهام‌بخشی در بین کشورهای اسلامی و غیراسلامی همسو، همه و همه حکایت از عزمی بزرگ در مرجعیت در حوزه علم و فناوری دارد.

ضرورت صیانت از اقتدار نظام در حوزه علم و فناوری

رییس پژوهشگاه مواد و انرژی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا مرجعیت علمی در کنار فرصت ها، تهدیدی هم به دنبال خواهد داشت اظهار داشت: مرجعیت علمی به شرط تحقق همه مقدمات از یک سو قدرت نرم به معنای استفاده از پشتوانه فناوری در حوزه چانه‌زنی در تعاملات بین الملل و از سویی دیگر نیز قدرت سخت به معنی فروش و صادرات دانش فنی و تجهیزات ناشی از تجاری سازی فناوری را بدنبال خواهد داشت.

امیدوار افزود: اینکه با مرجعیت علمی تهدیدی نیز متوجه شجره طیبه نظام اسلامی خواهد شد یا خیر پاسخ بنده به این سئوال صرفا از دیدگاه سیاستگذاری در حوزه علم و فناوری و فارغ از دیدگاه فلسفی است، چراکه ممکن است از دیدگاه فلسفی اصولا این سوال مطرح ‌شود که مرجعیت علمی اولویت دارد یا علم مرجع و یا اینکه چرا صرفا به حوزه علم و فناوری پرداخته شده‌است و در این بین رابطه علم و فناوری چه می‌شود؟

وی ادامه داد: دغدغه‌هایی از این جنس اگر چه امری خطیر است اما پیش‌فرض این است که پاسخ به این قبیل سوالات در جای دیگر قابل حصول است و آنچه در این بحث مهم و حائز اهمیت است، صیانت از اقتدار نظام در حوزه علم و فناوری است.

استاد دانشکده مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با تاکید بر اینکه آنچه به این نگرانی دامن می‌زند، بهره‌برداری از این مرجعیت علمی توسط نظام سلطه است در توضیح بیشتری افزود: آسیبی که از معرفی نخبگان در مسابقات المپیادهای جهانی به نیروی انسانی نخبگانی کشور طی دو دهه اخیر وارد شد بر کسی پوشیده نیست.

وی ادامه داد: چراکه از یکسو شرکت در المپیادهای جهانی و احراز رتبه توسط جوانان آینده‌ساز میهن اسلامی موجب اقتدار در سطح جهانی می‌شود و از یکسو به تهدیدی در سرقت نیروی انسانی توانمند و خوش‌فکر توسط نظام سلطه بدل می‌شود. درخصوص مرجعیت علمی نیز باید شاخص‌ها را پالایش کرد.

شکار مجانی ایده‌ها و نتایج مقالات پراستناد منجر به فناوری سطح چهار

رییس پژوهشگاه مواد و انرژی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه به نکته مهمی اشاره کرد و گفت: با بزرگ کردن آمار دانشمندان یک و دو درصد کشور با معیار تعداد ارجاع به مقالات، از یکسو جامعه علمی و دانشگاهی تشویق به تولید مقالات با ارجاعات بالا می‌شود که امری مقدس و مبرهن است اما جدا از عارضه معرفی نیروی انسانی توانمند به نظام سلطه، این کار تنها وقف کردن بضاعت نظام دانشگاهی کشور به تولیدات علمی تا سطح آمادگی فناوری ۴ (TRL۴) را به دنبال دارد.

امیداور افزود: حال سوال جدی که مطرح می‌شود این است که از این سطح آمادگی فناوری چه کسی می‌خواهد بهره‌برداری کند؟ تجربه نزدیک به دو دهه فعالیت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در کنار وزارتین عتف و بهداشت و درمان، حاکی از این امر است که با میزان فعلی نرخ تولیدناخالص داخلی از محل پژوهش و فناوری (R&d/GDp) بضاعت ارتقاء سطح آمادگی فناوری حاصل از دستاوردهای فعلی دانشگاهی در داخل وجود ندارد.

استاد دانشکده مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: به عبارتی نظام سلطه بدون هیچگونه هزینه‌ای از مرحله ایده تا نمونه آزمایشگاهی را از مقالات در سطح بالا به راحتی شکار می‌کند.

وی معتقد است: این امر با شناسایی نیروی انسانی توانمند از طریق المپیادها یا مقالات پراستناد حاصل می‌شود یا با شکار مجانی ایده‌ها و نتایج آزمایشات تا سطح آمادگی فناوری چهار در همین مقالات اتفاق می افتد.

مرجعیت علمی بدون تغییر شاخص های بومی حوزه علم و فناوری، دامی مهلک و خطرناک

استاد دانشکده مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر همچنین با اذعان به اینکه، از هر ۵۰۰ نمونه آزمایشگاهی و به عبارتی هر ۵۰۰ مقاله، شاید تنها یک مورد منتهی به محصول فناورانه شود، افزود: از آنجا که بضاعت کشورهای در حال توسعه در این بخش محدود است و ریسک مالی زیادی را به‌دنبال دارد، لذا زمین بازی را تحویل همان نظام سلطه می‌دهند.

رییس پژوهشگاه مواد و انرژی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معتقد است: اگر شاخص‌های مرجعیت علمی را تغییر ندهیم آفتی بزرگ همچون موریانه بدنه نظام علم و فناوری کشور را توخالی خواهد کرد.

امیدوار تاکید کرد: افرادی باید کسوت استاد تمامی را یدک بکشند که حداقل یک طرح کلان ملی را انجام دهند و اگر هم انجام ندادند، حداقل بتوانند تعریف و تبیین کنند؛ لذا در صورت عدم شجاعت در تعریف و تبیین رویه‌ها و شاخص‌های بومی در حوزه علم و فناوری، به نظرم مرجعیت علمی دامی مهلک و خطرناک است که عواقب جبران‌ناپذیری برای کشور به دنبال خواهد داشت. (به نقل از ایرنا)

نام فردی که بر ماه آرام گرفته‌است، یوجین شومیکر، اخترژئولوژیست است که از دهه 1960 با ناسا کار می‌کرد.

او به عنوان یک زمین شناس، همیشه مجذوب فضا و ایده استعمار انسان‌ها بر ماهواره طبیعی زمین بود. یوجین همچنین در دنیای زمین شناسی تحصیل کرد و اینجاست که او از هر دو علایق عالی خود برای تحقیق در مورد ماه و آماده کردن فضانوردان برای نوع خاک/سنگی که روی آن فرود می آیند استفاده کرد.

او همچنین در ایالات متحده بسیار مشهور بود نه تنها به دلیل مطالعات فشرده خود، بلکه به دلیل تأسیس برنامه مطالعات باستان شناسی در ایالات متحده در دهه 1960. تمام دانش او عنصر بسیار ارزشمندی در موفقیت ماموریت های آپولو و سایر پروژه های ناسا بود. در واقع، منشأ چیزی که اکنون به عنوان دهانه شهابی در آریزونا شناخته می شود، قبل از دکترای او نامشخص بود. پایان نامه موضوع را حل کرد. این همان دهانه ای بود که بیشتر فضانوردانی که در ماموریت های آپولو شرکت کردند در آن آموزش دیدند زیرا کاملاً شبیه زمین روی ماه بود.

هر چه فضانوردان زمینی را که قرار بود با آن روبرو شوند بهتر درک می کردند، بهتر می توانستند برای آنچه در پیش است آماده شوند. رسیدن به ماه تنها نیمی از ماموریت بود. همانطور که قبلا ذکر شد، رویای طولانی یوجین از زمانی که برای اولین بار به نجوم نزدیک شد، رفتن به ماه بود تا دنیای زیبای ما را از منظری متفاوت ببیند. با این حال، تمرکز او روی کار خودش بود، او می دانست که به عنوان یک ستاره شناس و زمین شناس بیشتر از یک فضانورد ارزشمند است.

متأسفانه، به دلیل یک تصادف رانندگی که در 18 جولای 1997 اتفاق افتاد، زندگی او کوتاه شد. با این حال، این سفر نهایی یوجین نبود. یکی از همکاران نزدیکش این ایده را داشت که در واقع جسد او را به ماه بفرستد زیرا می دانست این رویای همیشگی او بود. ناسا فکر کرد که این ایده بسیار خوبی برای نشان دادن قدردانی خود از کار او در طول سال ها بود. جسد او سوزانده شد زیرا انتقال خاکستر او بسیار آسان تر از انتقال جسد او بود.

خاکستر او بر روی Lunar Prospector بارگیری شد، موشکی که در 6 ژانویه 1998 با هدف رسیدن به قطب جنوبی ماه پرتاب شد. (به نقل از خبر آنلاین)

نصرالله داودوندی در چهارمین جلسه از سلسه جلسات ارزیابی میزان تحقق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با موضوع ارزیابی میزان اجرایی شدن مصوبه "سند ترویج و تسهیل ازدواج دانشگاهیان" ضمن ارائه گزارشی از اقدامات انجام شده و مشکلات پیش روی اجرای این سند گفت: تاکنون ۳ جلسه این ستاد در سال گذشته برگزار شده و تقسیم کار دستگاه‌ها در آن صورت گرفته است که در این خصوص هماهنگی‌های لازم برای اجرایی‌سازی نیز انجام شده است.

وی تصریح کرد: بیش از ۴۵۰ هزار ازدواج دانشجویی در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها از سال ۱۳۸۶ تاکنون ثبت و انجام شده است که براساس پژوهش انجام شده در سال ۱۴۰۱ این ازدواج ها از ۹۴ درصد پایداری برخوردار بوده است.

رییس دبیرخانه ستاد ازدواج دانشگاهیان کشور در ادامه به تبیین اقدامات و برنامه‌های طراحی شده در این حوزه پرداخت و اظهار داشت: ازدواج به‌هنگام، ترویج ازدواج آسان، کاهش مهاجرت دانش‌آموختگان، کاهش آسیب‌های اجتماعی در دانشگاه‌ها، انتخاب آگاهانه، امکان تحصیل توأمان با ازواج، بخشی از مزیت های ازدواج‌های دانشجویی است.

داودوندی همچنین "کمبود خوابگاه‌های متأهلی"، "دغدغه شغل و مسکن" و "هزینه جهیزیه و معیشت" را سه مساله و چالش اساسی در ازدواج‌های دانشجویی عنوان کرد و افزود: برای رفع این چالش‌ها راهبردها و اقدامانی طراحی شده است.

همچنین نمایندگان دستگاه های اجرایی عضو ستاد ترویج و تسهیل ازدواج دانشگاهیان در این جلسه گزارشی از اقدامات خود در اجرایی شدن مصوبه ارائه کردند.

مهم ترین موانع مطرح شده توسط دستگاه‌ها در اجرای کامل این سند؛ کمبود منابع مالی و لزوم تصویب دستورالعمل‌ها و تکمیل نظام مسایل بود.

بر اساس اعلام شورای عالی انقلاب فرهنگی، "سند ترویج و تسهیل ازدواج دانشگاهیان" در جلسه ۷۳۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۲۶ آبان ۱۴۰۰ تصویب و در شهریور ماه ۱۴۰۱ از سوی رییس جمهوری ابلاغ شد. (به نقل از ایرنا)